10.03.2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan Bağımlılık,Danışma,Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmelik hükümlerince, bağımlı ve yüksek risk taşıyan bireylere veya yakınlarına danışmanlık hizmeti verilmesi ile bağımlı bireylerin ayaktan yada yatarak tedavilerinin sağlanması amacıyla açılacak olan merkezlerin açılış işlemleri, işletilmesi, denetlenmesi, kapatılması ve merkezlerde çalışacak personele ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Merkez Açmaya Yetkili Kurum/Kuruluşlar
Yönetmelik hükümlerince asağıdaki kurum ve kuruluşlar merkez açmaya yetkilidir;
- Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları
- Üniversiteler
- Valilikler
- Kaymakamlıklar
- Kanunla kurulan veya kurulması öngörülen ve Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilmiş vakıflar
Merkezler danışma,arındırma ve rehabilitasyon şeklinde 3 grupta sınıflandırılmıştır.
Ön İzin
Merkez açmak için yetkili kuruluşlar öncelikle ön izin almak zorundadır.Ön izin için ilgili kuruluş Yönetmelik Ek-2 de yer alan dilekçe ile İl Sağlık Müdürlüğüne başvurur.
Ek-2
Danışma/Arındırma/Rehabilitasyon Merkezleri Ön İzin Başvuru Dilekçesi
| ……….. İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE Kurum/Kuruluşun adı Merkezin Tipi Merkezde Çalışacak Personel Adresi ve İletişim Bilgileri Yukarıda adı ve bilgileri belirtilen kurum/kuruluşta danışma/arındırma/rehabilitasyon merkezi olarak hizmet vermek istiyorum. İzin işlemlerinin başlatılması için gereğini arz ederim. …./…./…. Adı-Soyadı imza |
Başvuru Müdürlükçe oluşturulan komisyonca incelenir ve Müdürlük görüşü eklenmek suretiyle ön izin için Sağlık Bakanlığına gönderilir.Bakanlıkça yapılan değerlendirmede açılması uygun görülen merkezler için ön izin verilir.
Ruhsat ve Faaliyet İzin Belgesi
Bakanlıkça merkez açılmasına ön izin verilen kurum ve kuruluşlar, Ek-3’te yer alan belgeler ve Ek-4’te yer alan beyan formu ile birlikte ön izin tarihinden itibaren ruhsat ya da faaliyet izin belgesi almak için altı ay içerisinde müdürlüğe başvurur. Bu süre içerisinde başvuru sürecini tamamlayamayanlara, talepleri halinde üç ay ek süre verilebilir, ek süre verilmesi hâlinde Bakanlığa bildirilir. Ek süre sonunda başvuru sürecini tamamlayamayanlar, Bakanlığa bildirilir. Bakanlık tarafından, ön izinleri iptal edilir.
Müdürlük tarafından, başvuru dosyasının bu Yönetmeliğe uygunluğu öncelikle dosya üzerinde değerlendirilir.
İl değerlendirme komisyonu tarafından, Ek-3’te yer alan başvuru dosyası tam olan merkezler, personel ve fiziki şartlara uygunluk yönünden yerinde incelenir ve sonuçları bir rapor halinde müdürlüğe sunulur.
Ek-3
Danışma/Arındırma/Rehabilitasyon Merkezleri Ruhsat Ya da Faaliyet İzin Belgesi Başvuru Dosyası
| Merkezin Başvuru Belgeleri (Başvuru yapılırken aşağıdaki evrak sıralamasına uyulması zorunludur) |
| 1. Ek-2’ye uygun olarak doldurulan ön izin başvuru dilekçesi. |
| 2. Bu Yönetmelikte belirtilen şartlara uygunluğunun yazılı beyan formu (ek-4). |
| 3. Merkezlerde bulundurulması gereken bölümler, fizikî koşullar, yerleşim ve kullanım alanlarını gösteren, kurum amiri tarafından onaylanmış olan planı. |
| 4. Merkez özel hastane bünyesinde açılacak ise, her katı için ayrı düzenlenmiş, yerleşim ve kullanım alanlarını gösteren müdürlük tarafından onaylanmış Özel Hastane Ruhsatı ve Faaliyet İzin Belgesi. |
| 5. Merkezde görev yapacak personelin bu Yönetmelik uyarınca istenilen meslekî sertifikaları ile diplomalarının ve uzmanlık belgelerinin kurum amirince onaylı örnekleri. |
| 6. Özel merkezlerde, müdürlük tarafından onaylı tabip ve tabip dışı personelin “Personel Çalışma Belgesi”. |
| 7. Uyuşturucu madde testlerinin yapıldığı laboratuvarın ruhsatı/faaliyet izin belgesi. |
| 8. Bakanlıkça belirlenen kayıt sisteminin kurulması. |
| 9. Vakıflar tarafından yapılacak başvurularda Bakanlık tarafından yetkilendirme belgesi. |
* Bakanlık sağlık tesisleri bünyesinde açılacak merkezlerde (4), (5) ve (6) bentlerinde sözü edilen belgeler istenmez.
Müdürlükçe uygun değerlendirilen müstakil merkez için Ek-5/A da yer alan merkez ruhsatı, sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde açılan merkezler için Ek-5/B de yer alan faaliyet izin belgesi düzenlenir.
Ek-5/A
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
DANIŞMA/ARINDIRMA/REHABİLİTASYON MERKEZİ RUHSATI
| Ruhsat Tarihi Sayısı | |
| Merkez Açacak Kurumun/ Kuruluş Adı ve Adresi | |
| Merkezin Adı ve Adresi | |
| Merkezden Sorumlu Kişinin Adı Soyadı ve Unvanı | |
| Uygulama Tipi |
Yukarıda adı ve adresi belirtilen danışma/arındırma/rehabilitasyon merkezinin Bağımlılık Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmeliğe göre faaliyet göstermesi Sağlık Bakanlığınca uygun görülmüştür.
…/…/…
Onaylayanın
Adı-Soyadı
İmza
Ek-5/B
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
DANIŞMA/ARINDIRMA/REHABİLİTASYON MERKEZİ FAALİYET İZİN BELGESİ
| Faaliyet İzin Belgesinin Tarihi Sayısı | |
| Merkezin Açıldığı Kurumun Adı ve Adresi | |
| Merkezin Adı ve Adresi | |
| Merkezden Sorumlu Kişinin Adı Soyadı ve Unvanı | |
| Uygulama Tipi |
Yukarıda adı ve adresi belirtilen danışma/arındırma/rehabilitasyon merkezinin Bağımlılık Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmeliğe göre faaliyet göstermesi Sağlık Bakanlığınca uygun görülmüştür.
…/…/…
Onaylayanın
Adı-Soyadı
İmza
Yerinde yapılan incelemede personel ve fiziki şartlara uygun olmadığının tespiti hâlinde, değerlendirme sonucu, başvuru sahibine resmi yazı ile tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren eksikliklerin giderilmesi için üç aya kadar süre verilir. Bu süre sonunda eksiklikleri giderilmeyen başvurular, gerekçeleri belirtilmek suretiyle müdürlükçe reddedilir ve ön izinleri iptal edilmek üzere Bakanlığa bildirilir.
Danışma Merkezleri
Danışma merkezi A tipi veya B tipi olarak sınıflanmıştır.
A Tipi Danışmanlık Merkezi: Bağımlılık riski altında veya bağımlı kişilere ve yakınlarına danışmanlık ve bilgilendirme hizmetleri sunarak kişinin ihtiyacına göre arındırma, tedavi ve rehabilitasyon merkezlerine yönlendirme çalışmaları yapan, toplum temelli çalışmalardan sorumlu, bireye psikolojik ve sosyal destek veren, hastanın tedavi motivasyonunu artıran çalışmalardan sorumludur.
B Tipi Danışmanlık Merkezi: bağımlılık riski altında veya bağımlı kişilere ve yakınlarına danışmanlık ve bilgilendirme hizmetleri sunarak kişinin ihtiyacına göre arındırma ve rehabilitasyon merkezlerine yönlendirme çalışmaları yapmaktan sorumludur.
Danışma merkezinde Yönetmelik Ek-7 de yer alan personel zorunlu olarak bulundurulur.
Arındrıma Merkezleri
Arındırma merkezleri ayakta ve yatarak olmak üzere 2 grupta sınıflandırılmıştır.
Ayakta Arındırma Merkezi: Kadrosunda ilgili uzman tabip bulunan ve Yönetmelik Ek-1’de belirtilen uyuşturucu madde testlerini yapacak veya yapılmasını sağlayabilecek kamu, üniversite ve özel yataklı sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde ayakta hizmet vermek için kurulur.
Ek-1
Yataklı ve ayakta arındırma merkezlerinde aşağıda belirtilen uyuşturucu/uyarıcı maddeler ile günün şartlarına göre diğer uyuşturucu madde testlerinin yapılması sağlanır.
- Amfetamin ve/veya türevleri,
- Opiat ve/veya türevleri,
- Buprenorfin ve türevleri,
- Kannabis ve/veya sentetik Kannabinoid ve türevleri,
- Sentetik katinon ve türevleri,
- Benzodiazepin,
- Kokain,
- Alkol.
Merkezde asgari Yönetmelik Ek-8’deki tabloda yer alan personel zorunlu olarak bulundurulur.
Ek-8
Ayakta Arındırma Merkezlerinde Çalışan Personelin Unvan ve Asgari Sayıları
| Personelin Unvanı | Sayısı |
| İlgili Uzman Tabip | 1 |
| Psikolog | 1 |
| Hemşire | 1 |
Yataklı Arındırma Merkezi: Kadrosunda ilgili uzman tabip bulunan ve Ek-1’de belirtilen uyuşturucu madde testlerini yapacak veya yapılmasını sağlayabilecek kamu ve üniversite ve özel yataklı sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde yataklı hizmet vermek için en az on yataklı olarak kurulur.
Yataklı tedavi merkezinde asgari olarak Ek-10’da belirtilen tıbbi cihaz ve malzemeler bulundurulur.
Ek-10
Yataklı Arındırma Merkezlerinde Bulundurulması Gereken Tıbbi Cihaz ve Malzemelerin Türleri ve Miktarları
| Kliniklerde Bulunması Gereken Tıbbi Cihazlar | |
| Türü | Miktarı |
| Tansiyon aleti | 3 adet |
| Steteskop | 3 adet |
| Aspiratör | 1 adet |
| Seyyar oksijen tüpü (Hasta başı sistemi olmayan merkezlerde) | 2 adet |
| Defibrilatör | 1 adet |
| Elektrokardiyografi cihazı | 1 adet |
| Resusitatör seti (Ambu Seti) | 1 adet |
| Laringoskop seti | 1 adet |
| Tedavi arabası | 1 adet |
| Tekerlekli sandalye | 1 adet |
| Tekerlekli sedye | 1 adet |
Yataklı arındırma merkezinde asgari Ek-11’deki tabloda yer alan personel zorunlu olarak bulundurulur.
Ek-11
Yataklı Arındırma Merkezlerinde Çalışan Personelin Unvan ve Asgari Sayıları
| Personelin Unvanı ve Niteliği | 10-19 Yataklı Merkez | 20-39 Yataklı Merkez | 40-59 Yataklı Merkez | 60 ve Üzeri Yataklı Merkez |
| *İlgili Uzman Tabip | 1 | 2 | 3 | 4 |
| *Psikolog | 1 | 2 | 3 | 4 |
| Sosyal Çalışmacı /Sosyal Hizmet Uzmanı | 1 | 2 | 2 | 2 |
| *Hemşire/Sağlık Memuru | 8 | 10 | 13 | 15 |
*Personel asgari sayılarıdır. Ayrıca hasta odası bulunan kat sayısı arttıkça klinikçe çalışan personel sayısı revize edilir.
Rehabilitasyon Merkezleri
Ayakta ve yatarak olmak üzere 2 grupta sınıflandırılmıştır.
Ayakta Rehabilitasyon Merkezi: Bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlar ile kanunla kurulan veya kurulması öngörülen ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş vakıflar tarafından kurulur.
Mesul müdür/merkez sorumlusu: İlgili uzman tabip veya klinik/uzman psikologdur. Bunlar aynı zamanda merkezdeki mesleki görevlerini de yürütür.
Ayakta rehabilitasyon merkezinde asgari Ek-12’deki tabloda yer alan personel zorunlu olarak bulundurulur.
Ek-12
Ayakta Rehabilitasyon Merkezlerinde Çalışan Personelin Unvan ve Asgari Sayıları
| Personelin Unvanı | 10-20 Hasta | 21-40 Hasta | 41-60 Hasta |
| İlgili Uzman Tabip | 1 | 1 | 1 |
| Uzman/Klinik Psikolog | 1 | 2 | 3 |
| *Psikolog | 1 | 2 | 2 |
| Sosyal Çalışmacı /Sosyal Hizmet Uzmanı | 1 | 2 | 2 |
| *El Sanatları Öğretmeni / Ergoterapist/ İş ve Uğraşı Terapisti / Ergoterapi Teknikeri | 2 | 3 | 4 |
* Hasta sayıları günlük hasta sayısıdır. Personel sayısı asgaridir. Daha fazla personel çalıştırılabilir. 61 ve üzeri hasta kabulü yapan merkezlerde her 20 hasta için uzman tabip harici kadrolar bir artırılır.
Yataklı Rehabilitasyon Merkezi: Bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlar ile kanunla kurulan veya kurulması öngörülen ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş vakıflar tarafından en az yirmi en çok kırk yataklı olarak kurulur.
Mesul müdür/merkez sorumlusu: İlgili uzman tabip veya klinik/uzman psikologdur. Bunlar aynı zamanda merkezdeki mesleki görevlerini de yürütür.
Yataklı rehabilitasyon merkezinde asgari Ek-13’teki tabloda yer alan personel zorunlu olarak bulundurulur.
Ek-13
Yataklı Rehabilitasyon Merkezlerinde Çalışan Personelin Unvan ve Asgari Sayıları
| Personelin Unvanı | 10-20 Yatak | 21-30 Yatak | 31-40 Yatak |
| İlgili Uzman Tabip | 1 | 1 | 1 |
| Uzman/Klinik Psikolog | 1 | 2 | 3 |
| *Psikolog | 1 | 2 | 2 |
| Sosyal Çalışmacı /Sosyal Hizmet Uzmanı | 1 | 2 | 2 |
| *El Sanatları Öğretmeni / Ergoterapist / İş ve Uğraşı Terapisti / Ergoterapi Teknikeri | 2 | 3 | 4 |
*Personel sayısı asgaridir. Daha fazla personel çalıştırılabilir.
