Öncelikle farklı yönetmeliklere tabi olmaları nedeniyle muayenehaneleri, hekim muayenahaneleri ve diş hekimi muayenehaneleri olarak iki farklı şekilde ele alacağız.
Hekim muayenehaneleri ile ilgili usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca yayımlanmış olan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkıında Yönetmelik ile belirlenmiştir.
Diş Hekimi muayenehaneleri ile ilgili usul ve esaslar ise Ağız Ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiştir.
Bu yazıda diş muayenehanelerine değinilmemiştir.Diş Muayehaneleri ,Diş Poliklinik,Diş ADSM ve Diş hastaneleri ile ilgili bilgilere buradaki yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Kimler Muayenehane Açabilir
Öncelikle muayenehane açmak için hekim olma şartı bulunmaktadır.Hekim dışında, sağlık personeli de dahil hiçbir kimse muayenehane açamaz ve işletemez.
Muayenehane Açmak İçin Kaç Hekim Gereklidir?
Muayenehaneler , bir tabip tarafından mesleğini serbest olarak icra etmek üzere müstakilen açılan, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkıında Yönetmelik ile belirlenen asgari şartları taşıyan ve bu Yönetmelikte tanımlanan tıbbi işlemlerin yapılabildiği sağlık kuruluşudur.
Dolayısıyla muayenahane açmak için tek hekim yeterli olup,yönetmelik şartlarını yerine getiren her hekim adına Muayenehane Uygunluk Belgesi düzenlenmektedir.
Birden fazla hekim aynı bina/daire içinde muayenehane açabilmektedir.Fiziki mekan uygun olması durumunda her bir hekim adına ayrı ayrı Muayenehane Uygunluk Belgesi düzenlenmektedir.Her bir hekim kendi sorumluluğunda birbirinden bağımsız hizmet vermekte olup kurumsal bir yapı söz konusu değildir.
Birden fazla hekimin kurumsal anlamda hizmet verebilmeleri için poliklinik,tıp merkezi,özel hastane gibi kurumsal bir yapının mevcut olması gereklidir.
Muayenehane Açma Süreci ve Gerekli Evraklar
Muayenehane açmak isteyen hekim öncelikle bir dilekçe ile il sağlık müdürlüğüne başvurur.Gerekli belgeler dilekçe ekinde sunulur.Daha sonra il müdürlüğü personelince muayenehane açmak istenilen mekan ilgili mevzuat hükümleri açısında yerinden incelenir.Herhangi bir eksiklik bulunmaması durumundan hekim adına muayenehane uygunluk belgesi düzenlenerek süreç tamamlanmış olur.
İlgili Belgeler;
- Muayenehanenin açılacağı adresi, çalışma saatlerini ve Ek-13’te yer alan işlemlerden hangilerinin yapılacağını belirten uygunluk belgesi düzenlenmesini içeren dilekçe,
- Muayenehanenin oda esasında bütün mekânlarının ne amaçla kullanılacağını gösterir en az 1/100 ölçekli ve Müdürlük tarafından yerinde bizzat görülerek doğruluğu onaylanmış plan örneği,
- Muayenehane açacak olan tabibin diplomasının ve varsa uzmanlık belgesinin Müdürlükçe tasdikli sureti, adli sicil beyanı, tabip odası kayıt belgesi ile iki adet vesikalık fotoğrafı,
- Muayenehanede kullanılacak ve bulundurulması mecburi asgari tıbbi malzeme ve donanım ile ilaç listeleri dikkate alınarak hazırlanmış, Müdürlük tarafından yerinde bizzat görülerek doğruluğu onaylanmış asgari araç-gereç ve ilaç listesi,
- Binanın yapı kullanma izin belgesinin aslı ya da müdürlükçe onaylı sureti (Yapı kullanma izin belgesinde muayenehane olarak kullanılacak mekânın sağlık tesisi olma şartı aranmaz.),
- Muayenehanenin bulunduğu kısımda ilgili mevzuata göre yangına karşı gereken tedbirlerin alındığına dair yetkili merciden alınan belge,
- Çalışan personelin iş sözleşmesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu kaydı ile istihdamı zorunlu olan sağlık çalışanlarının hizmet sözleşmeleri ve diplomaları (diploma ve sözleşmelerin, aslı görülmek şartıyla müdürlük tasdikli suretleri; istenilir ise sözleşmeler ıslak imzalı verilebilir),
- Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre düzenlenmiş tıbbi atık raporu ve tıbbi atıkların bertarafı için ilgili kurumla yapılmış sözleşme.
Muayenehane Standartları
Muayenehanelerin; hastaların, yaşlıların ve engelli bireylerin sağlık hizmeti taleplerinin ve beklentilerinin, ulaşılabilir ve durumlarına uygun ortamlarda, hızlı, verimli ve mağdur edilmeden karşılanması amacıyla taşıyacakları şartlar aşağıda belirtilmiştir.
Muayene odası: Yeterli şekilde aydınlatılan ve havalandırılan, en az 16 m² kullanım alanına sahip muayene odası bulunur. Muayene odasının birbiri ile bağlantılı iki oda biçiminde düzenlenmesi halinde, odalar en az 8 m² hekim çalışma alanı ve en az 8 m² hasta muayene alanı olarak düzenlenir. Hasta muayene odalarında, hasta mahremiyetinin korunması ve uygun şartlarda muayenenin sağlanması için ses, görüntü ve gürültü açısından gerekli düzenlemeler, uzmanlık dalına uygun araç, gereç ve donanım ile hasta muayene masası, soyunma bölümü ve lavabo bulunur. Ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanlık dallarında muayene odasında lavabo istenmez. Ultrasonografi (USG) yapılan kadın hastalıkları ve doğum muayene odasının ve ürodinami işlemi yapılan üroloji muayene odasının yakınında, içerisinde gerekli hijyen şartlarını sağlayacak malzemelerin olduğu ve hastaların mahremiyete uygun olarak bekleme salonundan ayrı bir bölümden geçişinin sağlandığı tuvalet bulunur.
Hasta bekleme salonu: Tek hekim için en az 12 m², iki hekim için 24 m², ikiden fazla her hekim için ilave 5 m² olmak üzere kullanım alanı ayrılır. Bekleme salonu sekreter hizmet alanı olarak da kullanılabilir.
Pansuman odası: Cerrahi uzmanlık dallarındaki muayenehanelerde enfeksiyon bulaşma riskinin engellenmesi amacıyla en az 10 m² kullanım alanına sahip pansuman odası bulunur.
Bebek emzirme ve bakım odası: Kadın hastalıkları ve doğum ile çocuk hastalıkları uzmanlarının muayenehanelerinde içinde lavabosu bulunan asgari 5 m² lik bebek emzirme ve bakım odası veya uygun araçla ayrılmış bölüm bulunur. Diğer uzmanlık dallarında aranmaz.
Arşiv birimi: Sağlık kayıtlarının tutulacağı, dosyalama, verilerin toplanması ve istatistikî değerlendirmeler ile resmi kurum ve sigorta kurumlarına yapılacak bildirimlerin hazırlanması gibi çalışmaların güvenli bir şekilde yapılabileceği bir büro veya bölüm bulundurulur.
Tuvalet: Bekleme salonuna koridorla bağlantılı, içerisinde acil çağrı sistemi, el yıkama bölümü ve gerekli hijyen şartlarını sağlayacak malzemeler bulunan tuvalet düzenlenir.
Muayenehane katta bulunmakta ise binada asansör bulunması zorunludur.
Aydınlatma ve ısıtma: Hastaların ve personelin kullandığı bütün alanlar, uygun bir şekilde havalandırılır ve yeterli gün ışığı ile birlikte enerji kaynaklarından yararlanılarak aydınlatılır. Bütün alanlar kullanım saatleri boyunca 22-24˚C aralığında olacak şekilde ısıtılır/soğutulur. Muayenehane içerisinde ortama gaz ve duman verebilecek ısıtma araçları kullanılamaz.
Personel: Muayenehanede gerekli görülmesi halinde sağlık personeli ve sekreter istihdam edilebilir.
Hasta ve çalışan güvenliği: Muayenehanede teşhis ve tedavi edilenler ile çalışanlar için sağlık kurum ve kuruluşlarında hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması ve korunmasına ilişkin mevzuata uygun tedbirler alınır.
Acil seti: Tüm uzmanlık dallarındaki muayenehanelerde, acil müdahaleler için gerekli olan acil seti bulundurulur. Acil setinde; ambu, laringoskop ve endotrakeal tüp bulundurulması gerekir. İlaçlar, muayenehane içinde sürekli hazır bulundurulur ve kolay ulaşılabilir bir yerde olur.
Her hekim için birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen şartlarda ayrı muayene odası bulunması ve uzmanlık dalının gerektirdiği şartların sağlanması kaydıyla, aynı dairede birden fazla hekim muayenehane faaliyeti gösterebilir. Bu durumda her bir hekim için ayrı uygunluk belgesi düzenlenir.
