Ülkemizde sağlık hizmeti verecek olan tüm kuruluşlar, kamu olsun özel sektör olsun Sağlık Bakanlığının izni ve ruhsatlandırması olmadan hizmet veremezler.Dolayısıyla özel hastane ve tıp merkezleri için de Sağlık Bakanlığının onayına ihtiyaç vardır.
Özel Hastaneler
Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesi ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ve Ek 11 inci maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri ile 508 inci maddesinde özel sağlık kuruluşlarının ve ilgili sağlık personelinin planlaması ,ülke genelinde yeterli ve dengeli dağılımı ile bu kuruluşların ruhsatlandırılması,kuruluşlarına izin verilmesi yada verilen ruhsat yada izinlerin iptal edilmesi hususlarında Sağlık Bakanlığı yetkili kılınmıştır.Bu yasal dayanaklara istinaden Sağlık Bakanlığı tarafından Özel Hastaneler Yönetmeliği çıkarılmış olup,özel hastanelerle ilgili tüm işlemler bu ana mevzuata göre yapılmaktadır.
Kimler Özel Hastane Açabilir ?
Özel hastane sahipliği için hekim olma şartı bulunmamaktadır. Ancak ilgili yönetmelik gereği Özel hastaneler, dört klinisyen uzmandan az olmamak kaydıyla Bakanlıkça belirlenen toplam kadrolarının en az dörtte biri sayısında klinisyen uzman ile faaliyete başlayabilirler.Özel hastaneler, gözlem yatakları hariç en az yüz hasta yataklı olarak açılabilir. Ayrıca, yoğun bakım yatak sayısı ile kuvöz sayılarının toplamı, toplam hasta yatak sayısının yüzde 30’unu geçemez.
Yeni Bir Hastane Açmak İstiyorum Bakanlık İzin Verir mi?
Özel hastane açmak için ilk şart Sağlık Bakanlığından ön izin almaktır.Ancak ön izin almış ve ön izin sonrası gerekli bina, fiziki şartlar ile personel şartlarının yerine getiren hastaneler ruhsatlandırılmaktadır.
Bu noktada yeni özel hastane açılışlarının planlamaya tabi olması ve son yıllarda Bakanlıkça yapılan değerlendirmeler sonucu yeni özel hastane açılışına ihtiyaç bulunmaması nedeniyle ön izin talepleri Bakanlıkça reddedilmektedir.
Halihazırda yeni hastane açmak isteyen girişimciler, aktif hizmet veren yada ruhsatı askıya alınmış bir hastaneyi kendi sahipliklerine almak suretiyle özel hastane açabileceklerdir.
Özel Hastane Açılış Süreci
Öncelikle yukarıda belirtildiği üzere ,yeni hastane ruhsatı alarak özel hastane açmak mümkün olmadığından öncelikle başka bir hastane ruhsatı alınması gereklidir.Bu aşamadan sonra eğer alınan hastane aynı şekilde aynı ilde ve aynı binada hizmet verecek ise sadece sahiplik değişikliği yapılmak suretiyle hizmetine devam edecektir.
Ancak il dışına yada başka bir binaya taşınacak ise bu sefer ilk olarak ön izin için yönetmelikte belirtilen şartlar yerine getirilmek suretiyle Mesul Müdürce ilgili İl Müdürlüğüne başvuruda bulunulacak ve il müdürlüğünce yerinde yapılan inceleme sonucu uygunluk gösteren binalar için Bakanlığa ön izin talebinde bulunulacaktır.

Bakanlıkça ön izin alan hastaneler gerekli tadilat ve personel işlemlerini yaptıktan sonra özel hastane bu Yönetmeliğe göre bir dilekçe ile bizzat veya mesul müdürlerince ilgili valiliğe başvururlar.
Ruhsat başvuru dosyasına Yönetmelik ek-10’da yer alan belgeler eklenir.
Ruhsat başvuru dosyasında bulunması gereken bilgi ve belgeler şunlardır:
a) Hastanenin adını, hastanenin yerini, açık adresini, telefonunu, hastane sahibinin açık ismini, hastane yapısı ve yapının niteliklerini, hastanede hangi uzmanlık dallarında hasta kabul ve tedavi edileceğini, hastanenin hasta yatak sayısı, yoğun bakım yatak sayısı ile gözlem yatak sayısı belirtilir başvuru dilekçesi,
b) Bakanlık tarafından verilmiş ön izin belgesi,
c) Binanın projesini hazırlayan mimar, imar ile ilgili mevzuata göre belediye veya valilik tarafindan onaylanmış tam takım mimari proje içinde; 1/500 veya 1/200 ölçekli vaziyet planı, 1/100 veya 1/50 ölçekli tüm kat planları, bir tanesi ameliyathaneden geçen en az iki kesit ve tüm cephelerin yer aldığı en son onaylı üç takım mimari proje,
ç) İmar ile ilgili mevzuata göre alınmış olan yapı kullanma izni belgesinin her iki tarafı belediyece ya da müdürlük onaylı örneği,
d) Yangına karşı gereken tedbirlerin alındığına ilişkin olarak ilgili mevzuata göre yetkili mercilerden alınmış olan belge,
e) Özel hastane bir şirket tarafından açılacak ise sermaye durumunu ve şirket ortaklarını gösteren ticaret sicil gazetesinin aslı veya müdürlükçe onaylı örneği veya vakıf tarafından açılacak ise vakıf senedinin müdürlükçe onaylı bir örneği,
f) Özel hastane açma ruhsat harcının tahsil edildiğine ilişkin vergi dairesi alındısı,
g) Özel hastane açılış ruhsat bedeli alındısı,
ğ) İlgili mevzuata göre yetkili merciden alınmış olan depreme dayanıklılık raporu ve raporun üniversite harici merciden alınması halinde raporu düzenleyen kurum/kuruluş ve imzalayan kişi veya kişilerin onaylı yetki belgeleri örnekleri,
h) Mesul müdür ile ilgili olarak;
1) Özel hastanede mesul müdür olarak çalışacağına ilişkin müdürlükçe tasdikli mesul müdürlük sözleşmesi,
2) Türkiye’de en az beş yıl tabiplik yaptığını gösteren belgelerin aslı veya müdürlükçe onaylı örneği,
3) Resmî veya özel başka herhangi bir işte çalışmadığını beyan eden dilekçesi,
4) T.C. kimlik numarası beyanı,
5) Diploması ile var ise uzmanlık belgesinin müdürlükçe tasdikli birer örneği,
6) Tanınmasına engel olmayacak şekilde çekilmiş iki adet vesikalık fotoğrafı,
7) Adli sicil kaydı beyanı,
8) Tabip odası kayıt belgesi,
9) Adres beyanı,
ı) İlgili mevzuata göre düzenlenmiş tıbbî atık raporu,
i) Hastanenin gündelik yatak ücretleri teklif belgesi.
Müdürlük tarafından eklenecek bilgi ve belgeler şunlardır:
a) İl sağlık müdürünce, özel hastanenin hasta kabul ve tedavi edeceği her uzmanlık dalından en az bir uzman tabip görevlendirilmek suretiyle oluşturulan bir ekip tarafından hazırlanan, özel hastanenin bütün tıbbî ünitelerinin yerinde incelenmesi suretiyle bu Yönetmelik ile öngörülen tıbbî donanıma sahip olup olmadıklarını gösteren ilgili dal uzmanları raporu,
b) Hastanenin hizmet vereceği tüm laboratuvar, ünite, birim ve branşlarda ek-3’e göre bulunması zorunlu tıbbî araç ve gereçlerin eksiksiz ve tam olduğuna dair müdürlükçe onaylanmış belge,
c) Hastanenin hizmet vereceği tüm laboratuvar, ünite, birim ve branşlarda ek-4’e göre bulundurulması zorunlu ilaçların eksiksiz ve tam olduğuna dair Müdürlükçe onaylanmış belge,
ç) Hastanenin hizmet vereceği tüm laboratuvar, ünite, birim ve branşlarda ek-5’e göre acil ünitesinde bulunması zorunlu ilaçların eksiksiz ve tam olduğuna dair Müdürlükçe onaylanmış belge,
d) Hastanenin hizmet vereceği tüm laboratuvar, ünite, birim ve branşlarda ek-6’ya göre acil ünitesinde bulunması zorunlu araç ve gereçlerin eksiksiz ve tam olduğuna dair Müdürlükçe onaylanmış belge,
e) Ek-9’a uygun olarak müştereken düzenlenen ve bina standartlarını gösteren müşterek teknik rapor.
Yapılan başvuru, müdürlük tarafından öncelikle dosya üzerinden incelenir ve noksanlıklar varsa, özel hastane açma talebinde bulunanlara yedi iş günü içerisinde bildirilir. Başvuru dosyasında noksanlık yoksa, başvuru dosyası valilik yazısı ekinde onbeş iş günü içerisinde Bakanlığa gönderilir.
Bakanlığa intikal ettirilen başvuru, öncelikle Genel Müdürlükçe dosya üzerinden incelenir ve eksiklik bulunmuyor ise Komisyona havale edilir. Komisyon tarafından 13 üncü ve 14 üncü maddelere göre incelenen ve değerlendirilen başvuru dosyasında eksiklik bulunmaması halinde, Komisyon hastaneyi yerinde inceler ve hastanenin uygunluğuna karar vermesi halinde yerinde inceleme raporu düzenleyerek Bakanlığa sunar. Bu inceleme sonucuna göre Bakanlıkça özel hastaneye ruhsatname düzenlenir.
Genel Müdürlükçe ve Komisyon tarafından dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu eksiklik bulunması halinde eksikliğin giderilmesi valilik aracılığı ile başvuru sahibine bildirilir. Komisyon tarafından yerinde inceleme sonucunda hastanede ruhsata esas olabilecek eksiklikler veya uygunsuzluklar tespit edilmesi halinde, düzenlenen inceleme raporundaki durum valilik aracılığı ile başvuru sahibine bildirilir. Komisyon raporuna karşı başvuru sahibi tarafından raporun tebliğinden itibaren yedi iş günü içerisinde yazılı olarak itiraz edilebilir. İtiraz halinde Bakanlıkça, Komisyon raporundaki hususlar da dikkate alınarak değerlendirme yapılır ve karar verilir.
Özel hastanelerin ruhsatlandırma işlemleri, özel hastanenin fiziki noksanlığı ve başvuru belgelerinde eksiklik bulunmaması kaydıyla, Bakanlığa intikal ettiği tarihten itibaren en geç otuz iş günü içerisinde sonuçlandırılır. Komisyonun yerinde incelemesi sonucunda düzenlenecek rapora itiraz olması halinde otuz günlük süre, yazılı itirazın Bakanlığa tebliği tarihinden itibaren başlar.
Özel hastaneye ruhsat verilmesinden sonra EK-1’de gösterilen personelin sayısı, ismi, unvanı, uzmanlık dalı veya meslekî diğer kariyerleri ile ilgili bilgileri ihtiva eden personel listesi, kısmi zamanlı çalışan tabipler de dahil tabiplerle yapılmış sözleşmelerin aslı veya mesul müdür tarafından tasdikli örnekleri ile konsültan hizmet verilecek uzmanlık dallarının listesi müdürlüğe verilir. Müdürlük tarafından, konsültan hizmet verilecek dallarda çalışacak tabipler dışındaki diğer personelini tamamladığı tespit edilen özel hastaneler, en geç beş iş günü içerisinde Bakanlığa bildirilir.
Bütün bu işlemlerin tamamlanmasından sonra Bakanlıkça, EK-7’de örneği gösterilen Faaliyet İzin Belgesi yedi iş günü içinde düzenlenir ve bu belgenin verilmesi ile özel hastane hasta kabul ve tedavisine başlar.
Bakanlıkça ruhsatlandırıldığı tarihten itibaren altı ay içerisinde faaliyet izin belgesi alarak hasta kabul ve tedavisine başlamayan özel hastanenin ruhsatnamesinin hükmü kalmaz ve verilen ruhsatname Bakanlıkça iptal edilir.
Tıp Merkezleri
Tıp merkezleri de özel hastaneler gibi müstakil binada hizmet veren,Bakanlıktan ön izin ruhsat ve faaliyet izin belgesi almadan hizmet vermesi mümkün olmayan sağlık kuruluşlarıdır.
Yine özel hastanelerde olduğu gibi yeni tıp merkezi açılışına şu an için izin verilmemektedir.Ancak ruhsat alınmsı yoluyla açılabilmektedir.
Tıp merkezi açılış süreci ve şartlarıda aşağı yukarı özel hastaneler ile aynı olup,sadece tabi olunan mevzuat Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliktir.
Bunun dışında özel hastaneler göre daha küçük ölçekli kurumlar olduğu için istenilen şartlar özel hastanelere göre daha azdır.
Tıp merkezleri en az iki farklı uzmanlık dalında olmak üzere en az on uzman hekim kadrosuyla açılır.
Eski tip tıp merkezlerinden yerinde dönüşerek yeni tip tıp merkezi ruhsatı almış tıp merkezlerinin en az iki uzmanlık dalında uzman hekim kadro sayısı 10’un altında olanlardan uzman hekim sayılarını 10’a tamamlamak süreleri 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmıştır.Bu tarihe kadar kadrolarını tamamlamayan tıp merkezleri eski statülerine döndürülecektir.Eski tip tıp merkezlerinin ise yeni tip merkeze dönüşmeden herhangi bir kadro yada geçici statüde hekim çalıştırması mümkün değildir.
İlgili Mevzuatlar
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik