Sağlık Bakanlığına, üniversitelere, özel hukuk tüzel kişilerine ve gerçek kişilere ait radyoloji hizmeti sunan müstakil yada sağlık kuruluşu bünyesinde yer alan radyoloji birimleri ile ilgili usul ve esaslar RADİYOLOJİ, RADİYOM VE ELEKTRİKLE TEDAVİ VE DİĞER FİZYOTERAPİ MÜESSESELERİ HAKKINDA KANUN hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır.
Özel kuruluşlarının ruhsatlandırlması için Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik hükümlerince işlemler yürütülürken kamu kuruluşları için herhangi bir ruhsatlandırma veya bu birimlerle ilgili yapılcak olan işlemlere ait açık bir mevzuat hükmü bulunmamaktaydı.
Bu nedenle kamu ve özel tüm sağlık kuruluşlarını kapsayacak şekilde hazırlanmış olan Radyoloji Hizmetleri Yönetmeliği 26 Nisan 2022 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup,yönetmlik yürürlük tarihinden itibaren mevcut radyoloji birimlerinin geçici 1. maddedeki “Mevcut radyoloji merkezleri, üniteleri ve gözetimli radyoloji birimleri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bir yıl içerisinde bu Yönetmelik hükümlerine uyum sağlayarak ruhsatını, faaliyet izin belgesini veya izin belgesini yenilemek zorundadır.” hükmüne istinaden 26.04.2023 tarihine kadar yeni yönetmelik hükümlerince ruhsatlandırılması gerekmektedir.
Tanımlar
Radyoloji merkezi : Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde müstakil olarak radyoloji uzmanına ait olan özel hukuk tüzel kişileri tarafından radyoloji hizmeti sunulan merkezi ifade etmektedir.
Ünite: Radyoloji uzmanı dışındaki uzman hekimin kendi uzmanlık alanı yetkisindeki iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı kullanılarak tetkik, teşhis ve/veya tedavi işlemlerinin yapıldığı üniteyi ifade etmektedir.
Gözetimli radyoloji birimi: Bünyesinde radyoloji uzmanı bulunmayan kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında, kamuya ait bir radyoloji merkezine bağlı olarak radyoloji hizmeti veren, NDK tarafından uygun görülen radyasyondan korunma sorumlusunun sorumluluğunda faaliyet gösteren radyoloji birimini ifade etmektedir.
Ruhsat-Faaliyet ve İzin Belgesi işlemleri
Bu yönetmelik hükümlerince yeni açılacak olan radyoloji merkezleri için Sağlık Bakanlığından ön izin alınması gerekmektedir.Ön izin verilmesi durumunda 1 yıl içinde ruhsat yada faaliyet izin belgesi için başvuruda bulunulması gerekmektedir.Aksi halde ilgili ön izin belgesi iptal edilecektir.
Mevcut radyoloji merkezleri için ise ruhsat yada faaliyet izin belgesi yenileme işlemleri yapılacaktır.Bunun için Yönetmelik Ek-2 de yer alan forma Ek-3 te yer alan belgeler eklenmek suretiyle ilgili il sağlık müdürlüğüne başvuruda bulunulur.
Başvuru dosyasında eksiklik bulunmuyor ise Müdürlükçe oluşturulan komisyon tarafından Yönetmelik Ek-13 belirtilmiş olan hususlar yönünden yerinde denetim yapılır.Yapılan denetimde eksiklik bulunmuyor ise dosya inceleme raporu ile birlikte Sağlık Bakanlığına gönderilir.
Bakanlıkça yapılan değerlendirme ssonucu ilgili radyoloji merkezi adına ruhsat yada faaliyet izin belgesi,müstakil merkezler için ayrıca mesul müdür belgesi Ek-5 düzenlenir.
Radyoloji Hizmetleri Yönetmeliğince müstakil radyoloji merkezlerine ruhsat ,sağlık tesisi bünyesi içindeki radyoloji birimlerine ise faaliyet izin belgesi düzenlenmesi gerekmektedir.Bunun dışında radyoloji merkez i dışında kamuya ait gözetimli radyoloji birimleri ile üniteler için izin belgesi düzenlenmesi gerekmektedir.
Radyoloji Merkezi Dışındaki Birimler İçin Yapılacak İşlemler
Radyoloji hizmeti, gözetimli radyoloji birimi kapsamında yürütülecekse yönetici tarafından EK-8’de yer alan gözetimli radyoloji birimi izin belgesi başvuru formu doldurularak Müdürlüğe başvuru yapılır. Müdürlük tarafından oluşturulan inceleme ve değerlendirme ekibi ile yerinde inceleme ve değerlendirme yapılır. Başvurunun uygun bulunması halinde Müdürlükçe EK-9’da yer alan gözetimli radyoloji birimi izin belgesi düzenlenir.
Radyoloji merkezi dışındaki üniteler için yönetici/mesul müdür tarafından EK-6’da yer alan ünite izin belgesi başvuru formu ile Müdürlüğe başvuru yapılır. İnceleme ekibi ile yerinde inceleme ve değerlendirme yapılır. Başvurunun uygun bulunması halinde Müdürlükçe EK-7’de yer alan ünite izin belgesi düzenlenir.
Personelle İlgili Hususlar
Mesul Müdür
Mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip radyoloji uzmanı tarafından açılan radyoloji merkezlerinde tam zamanlı olarak görev yapan radyoloji uzmanını veya bir hekimdir.
Görevleri;
a) Özel sağlık kuruluşları bünyesindeki ve mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip radyoloji uzmanı tarafından açılacak radyoloji merkezlerinde çalışacak sağlık meslek mensubuna EK-12’de yer alan çalışma belgesi düzenlenmesi için Müdürlüğe başvurmak.
b) Herhangi bir sebeple görevinden ayrılan sağlık meslek mensubunun çalışma belgesini en geç beş iş günü içerisinde Müdürlüğe iade etmek.
c) Radyoloji merkezi, ünite ve gözetimli radyoloji birimine ait verilerin Bakanlığa gönderilmesini sağlamak.
ç) Radyoloji merkezinin, ünitenin ve gözetimli radyoloji biriminin faaliyetleri sırasında, ruhsat, faaliyet izin belgesi, izin belgesi veya lisans şartlarında meydana gelen değişiklikleri ilgili mevzuat kapsamında Müdürlüğe bildirmek ve lisanslamaya ilişkin işlemler için NDK’ye başvurmak.
d) Radyoloji merkezinde, ünitede ve gözetimli radyoloji biriminde radyasyondan korunma sorumlusunu görevlendirmek.
e) Herhangi bir sebeple merkez sorumlusunun görevinden belirli bir süreyle ayrılması durumunda, radyoloji merkezinde çalışan diğer bir radyoloji uzmanını, merkez sorumlusunun görevlerini yürütmek üzere geçici olarak görevlendirmek ve bu durumu en geç beş iş günü içerisinde Müdürlüğe bildirmek.
f) Gözetimli radyoloji birimlerinde çalışan personelin sağlık iznini kullandırmak.
Merkez Sorumlusu
Bakanlıkça ruhsatlandırılan veya faaliyet izin belgesi verilen radyoloji merkezlerinde 12 nci maddede belirtilen görevleri yerine getirmekle sorumlu olan radyoloji uzmanıdır.
Görevleri;
a) Radyoloji merkezinin ihtiyaçlarını tespit etmek ve radyoloji hizmetlerinin maliyet etkin yürütülmesini sağlamak.
b) Radyoloji merkezinde faaliyetlerin mevzuata uygun yürütülmesini sağlamak ve bu faaliyetlerin yürütülmesi için iş bölümü yapmak.
c) Bakanlıkça belirlenen kalite standartlarına uygun çalışılmasını sağlamak ve gerekli düzeltici, önleyici faaliyetleri yapmak ya da yaptırmak.
ç) Tıbbi görüntüleme teknisyenine/teknikerine kalite kontrol ve standartları ile cihazların bakım ve kalibrasyonları konusunda eğitim vermek veya eğitim almalarını sağlamak.
d) Personelin mesleki becerilerinin geliştirilmesini, radyasyondan korunma ve radyasyon güvenliğinin sağlanmasına ilişkin NDK tarafından belirlenen gerekliliklerin yerine getirilmesini, teknolojik gelişmelerden haberdar olmasını ve hizmet standartlarını yerine getirmesini sağlamak amacıyla, Bakanlık tarafından radyoloji uygulamalarında yapılan yenilikler ve geliştirmeler ile ilgili bilgilendirmeler için yılda en az bir hizmet içi eğitim programı düzenlemek veya personelin düzenlenen en az bir hizmet içi eğitime katılımını sağlamak.
e) Radyoloji merkezlerinde, ünitelerde ve gözetimli radyoloji birimlerinde çalışan personele, hastaların veya çalışanların istenmeyen dozlara maruz kalmasına yol açabilecek acil durumlara hazırlık ve müdahale konusunda eğitim vermek ve bu eğitimi kayıt altına almak.
f) Girişimsel radyoloji uygulamalarında görev alan personelin, doz maruziyetini sınırlayacak ilave radyasyondan koruyucu kişisel donanımların kullanılmasına yönelik eğitimleri almasını sağlamak.
g) Radyoloji işlemlerine ait tetkik ve tedavi protokollerini belirlemek, hastaların takiplerini yapmak ve ilgili çalışanlara eğitim vermek veya verilmesini sağlamak.
ğ) Tıpta uzmanlık eğitimi verilen kurumlarda radyoloji uzmanlık eğitimi ile ilgili faaliyetleri eğitim sorumlusunun gözetiminde yürütülmesini sağlamak.
h) Cihazların test, kontrol ve kalibrasyonlarını ilgili mevzuat kapsamında uygun periyotlarda yaptırmak, sonuçları değerlendirmek ve kayıt altına almak.
ı) Radyoloji merkezinin faaliyetleri ile ilgili olarak gerekli verilerin Bakanlıkça belirlenen sistem üzerinden girişlerini zamanında yapmak veya yaptırmak.
i) Birden fazla birim bulunan radyoloji merkezlerinde ihtiyaç halinde radyoloji uzmanlarından birini birim sorumlusu olarak görevlendirmek.
j) Denetimli alanlarda iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazı kullanan personelin etkin doz aşımı halinde sağlık iznini hemen kullandırmak.
Diğer Hususlar
24 saat kesintisiz hizmet sunulmayan sağlık kuruluşlarında merkez sorumlusu olarak çalışan uzman hekimler, mesai saatleri dışında başka bir merkezde merkez sorumlusu görevi üstlenmeden çalışabilir.
Kesintisiz sağlık hizmeti sunulan özel sağlık kuruluşları bünyesindeki radyoloji merkezinde merkez sorumlusu olarak çalışan hekim başka bir özel sağlık kuruluşunda çalışamaz.
Merkez sorumlusunun izin alması veya hastalık durumlarında, radyoloji merkezinde birden fazla radyoloji uzmanı varsa bu uzman hekimlerden birinin merkez sorumlusuna vekâlet etmesine Müdürlük tarafından izin verilir.
Radyoloji merkezinde ve gözetimli radyoloji biriminde en az bir tıbbi görüntüleme teknisyeni/teknikeri görevlendirilir.
Radyoloji merkezinde, ünitede ve gözetimli radyoloji biriminde radyasyondan korunma sorumlusu görevini yürütmek üzere en az bir kişi görevlendirilir.
Radyoloji merkezinin özel hastane veya tıp merkezi bünyesinde açılabilmesi için kuruluş bünyesindeki uzmanlık dalları arasında en az bir radyoloji uzman kadrosu bulunması zorunludur.
Radyoloji merkezleri dışında girişimsel radyoloji ünitesi bulunması halinde, ilgili uzmanlık dalında bir uzman hekim girişimsel radyoloji ünitesi sorumlusu olarak görev yapar.
Radyasyon kaynakları ile çalışacak personelin çalışma şekli, 3153 sayılı Kanunda öngörülen çalışma süresini aşmamak kaydıyla, hizmetin etkinlik ve sürekliliğinin sağlanması bakımından vardiya veya nöbet şeklinde düzenlenebilir.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı içermeyen cihazlar ile çalışacak personelin çalışma şekli hizmetin etkinlik ve sürekliliğinin sağlanması bakımından vardiya veya nöbet şeklinde düzenlenebilir.
