Sağlık hizmeti sunumunda birçok özel sağlık kuruluşu yer almaktadır.Bunlardan Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan kuruluşları ,özelliklerini ve ilgili mevzuatlarını inceleyelim.
1-Özel Hastaneler
Özel sağlık hizmeti sunumunda en önemli kuruluşarın başında özel hastaneler gelmektedir.Özel hastaneler Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmaktadır.Planlamaya tabi olan özel hastaneler yirmi dört saat süreyle sürekli ve düzenli olarak, bir veya birden fazla uzmanlık dalında hastalara ayakta ve yatırarak muayene, teşhis ve tedavi hizmeti verir.Yeni açılalacak olan özel hastaneler öncelikle Bakanlıktan izin alması gerekmekte olup,halihazırda Sağlık Bakanlığınca yeni özel hastane ruhsatı verilmemektedir.Ancak mevcıt bir hastane ruhsatının devir alınması yoluyla özel hastane açılabilmektedir.
Özel hastanelerin hizmet vereceği binanın fiziki özellikleri,personel,tıbbi donanım,hekim kadro sayıları vb. hususlar Bakanlıkça çıkarılmış Özel Hastaneler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
2- Tıp Merkezleri
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik kapsamında hizmet sunan , tanımlanan asgari personel ve bina şartlarını sağlayarak Bakanlıkça ruhsatlandırılan ayakta teşhis ve tedavi hizmeti sunan sağlık kuruluşlarıdır.Planlama kapsamında olup,Bakanlıktan izin alınmadan açılamaz.
3- Poliklinik / Muayenehane
Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik kapsamında hizmet verirler.
Poliklinikler sadece A tipi ya da B tipi poliklinik olarak ruhsatlandırılır. A tipi poliklinik, en az iki tabip tarafından müştereken açılabilen ve işletilebilen, hizmet birimleri doğrudan birbiriyle bağlantılı olacak şekilde oluşturulan ve bu Yönetmelik ile belirlenen asgari şartları taşıyan; B tipi poliklinik ise en az iki tabip tarafından müştereken işletilebilen sağlık kuruluşudur. Poliklinikte asgari iki tabip kadrosu bulunur. İki ve daha fazla kadrosu bulunan polikliniklere Bakanlıkça ek kadro verilmez.Planlama kapsamındadır Bakanlıktan izin alınmadan açılamaz.
Muayenehane, bir tabip tarafından mesleğini serbest olarak icra etmek üzere müstakilen açılan, bu Yönetmelik ile belirlenen asgari şartları taşıyan ve bu Yönetmelikte tanımlanan tıbbi işlemlerin yapılabildiği sağlık kuruluşudur.
4 – Diş Hastanesi / Ağız Diş Sağlığı Merkezi /Diş Poliklinik / Diş Muayenehane
Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik hükümleince hizmet verirler.
Bu Yönetmelikte yer alan muayenehane hariç sağlık kuruluşlarından herhangi birinin açılmak istenmesi durumunda, yatırıma başlamadan önce ön izin alınması zorunludur. Ön izin almayan sağlık kuruluşu için ruhsat düzenlenemez.
Muayenehane, mesleğini serbest olarak icra etme yetkisi bulunan bir diş hekimi tarafından açılabilir. Şirket tarafından muayenehane açılamaz.
Poliklinik, mesleğini serbest olarak icra etme yetkisi bulunan bir veya birden fazla diş hekimine ait şirket tarafından açılabilir.(Müdürlük Ön İzni)
Merkez, mesleğini serbest olarak icra etme yetkisi bulunan bir veya birden fazla diş hekimine ait şirket ya da en az %51 hissesi diş hekimi ortaklığı bulunan şirket tarafından açılabilir.(Bakanlık Ön izni)
Hastane, şirket tarafından açılabilir.(Bakanlık Ön izni)
5- Tıbbi Laboratuvar
Tıbbi laboratuvar Yönetmeliği hükümlerince Bakanlıktan izin alınmak suretiyle Müstakil yada sağlık kuruluşu bünyesinde açılabilir.
6- Radyolaoji Merkezleri
Radyoloji Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerince Bakanlıktan izin alınmak suretiyle Müstakil yada sağlık kuruluşu bünyesinde açılabilir.
7- Nükleer Tıp Merkezi
Nükleer Tıp Merkezleri Yönetmeliği hükümlerince sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde bir nükleer tıp uzmanının sorumluluğunda veya mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip en az %51 hissesi nükleer tıp uzmanına ait olan özel hukuk tüzel kişileri tarafından 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan cihazlardan en az bir tanesini bünyesinde bulundurarak ruhsatlandırılan veya faaliyet izni verilen, ruhsat veya faaliyet izin belgesinde belirtilen nükleer tıp birimi/birimleriyle tetkik, teşhis ve/veya tedavi amaçlı nükleer tıp hizmeti sunulan merkezlerdir.
Bu Yönetmelik kapsamındaki merkezler ve merkezlerde kullanılacak cihazlar Bakanlıkça planlanır. Yeni açılacak merkezlerin sadece hastane bünyesinde açılmasına izin verilir.
8- Genetik Hastalıklar Değerlenidirme Merkezi
Genetik Hastalıklar Değerlendirme Merkezleri Yönetmeliği kapsamında sağlık kurum veya kuruluşları bünyesinde veya müstakil olarak kurulabilir.
Merkezin çalışma yapabilmesi için Bakanlıktan ruhsat alması zorunludur.
9- Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi
Hiperbarik Oksijen Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik kapsamında Yönetmelikte belirtilen sağlık kuruluşlarını Kanun uyarınca mesleğini serbest icra eden hekim veya uzman hekimler ile özel hastaneler mevzuatına göre ruhsatlandırılmış özel hastaneler, ayakta teşhis ve tedavi hizmeti sunulan özel sağlık kuruluşları açabilir.
Basınç kabini içinde 1 atmosferden yüksek basınç altına alınan hastaya %100 oksijen solutarak uygulanan bilimsel ve modern tedavi uygulayan merkezlerdir.
10- Evde Bakım Merkezi
Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik kapsamında Hekimlerin önerileri doğrultusunda hasta kişilere, aileleri ile yaşadıkları ortamda, sağlık ekibi tarafından rehabilitasyon, fizyoterapi,psikolojik tedavi de dahil tıbbi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde sağlık ve bakımile takip hizmetlerinin sunulmasıdır.
Sağlık kuruluşları, faaliyet alanları, verilen hizmetin kapsamına göre altyapı özellikleri ile hizmet veren personelin niteliğine göre, merkez veya birim olarak açılabilirler.
Merkezler tabip sorumluluğunda ve gerekliasgari standart donanımve personel desteği ile sadece evde bakımhizmetleri verilmek üzere müstakil olarak açılan kuruluşlardır.
Birimler hastane, tıp merkezi, özel dal merkezi veya poliklinik olarak ilgili mevzuatına göre ruhsatlandırılmış özel sağlık kuruluşları bünyesinde, bir birim olarak gerekli asgaristandart donanımve personel desteği ile evde bakımhizmetleri sunan kuruluşlardır.
11- Bağımlılık Danışma,Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri
Bağımlılık Danışma, Arındırma Ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmeliği kapsamında madde bağımlıları ve yüksek risk grubu ve/veya yakınlarına danışmanlık ve bilgilendirme hizmetlerinin sunulduğu merkezler ile madde bağımlısı olan hastaların ayaktan veya yatarak farmakolojik, psikososyal tedavilerinin ve rehabilitasyonlarının yapıldığı merkezlerdir.
Bakanlık; illerin demografik yapısını, bağımlı hastaların bölgesel dağılımını ve diğer epidemiyolojik özellikleri, kaynakların etkin kullanımını ve atıl kapasiteye yol açılmamasını dikkate alarak bu Yönetmeliğin kapsamında yer alan hizmet birimleri için planlama yapabilir.Merkez açmak isteyen kurum ya da kuruluşlar Bakanlıktan ön izin alır.
12- ÜYTE Merkezleri
Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik kapsamında çocuk sahibi olamayan evli çiftlerden, tıbben uygun görülenlerin üremeye yardımcı tedavi metotları vasıtasıyla çocuk sahibi olmalarını sağlayan merkezlerdir.
Bakanlıkça atıl kapasite oluşturulmaması ve kaynakların etkin ve verimli şekilde kullanılması için mevcut merkezlerin çalışma performansları ve hizmet kaliteleri de dikkate alınarak ülke, bölge ve il bazındaki ihtiyaca göre kamu ve özel hastaneler bünyesinde açılacak merkezler için planlama yapılır. Bakanlıkça yapılan planlama doğrultusunda kamu ve özel hastaneler bünyesinde merkez açılabilir.
13- Saç Ekim Merkezleri
Saç Ekimi Birimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerince anestezi altında saç foliküllerinin toplanması, kanal açılması ve saç foliküllerinin kanallara yerleştirilmesi aşamalarından oluşan uygulamayı yapan merkezleridir.
Saç ekimi birimi, sağlık kuruluşları bünyesinde (Sağlık Bakanlığına ait hastaneleri, Devlet ve vakıf üniversitelerine ait hastaneleri, gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait özel hastaneleri, tıp merkezleri ve poliklinikler) bu Yönetmelik kapsamında faaliyet izin belgesi alınarak açılabilir.
14- Diyaliz Merkezleri
Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik kapsamında akut ve kronik böbrek yetmezliği bulunan hastalarda ve gerekli diğer tıbbi durumlarda diyaliz tedavi yöntemlerini uygulayacak ünite ve merkezlerdir.
Genel olarak, erişkin ve pediatrik diyaliz hastalarına hemodiyaliz ve/veya periton diyalizi uygulandığı, bu Yönetmeliğe göre üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri tarafından kurulup işletilen günübirlik merkezlerdir.
Merkezler, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından, sadece diyaliz uygulamak amacıyla ayrı bir merkez olarak kurulabileceği gibi bunlara ait olan hastane ve tıp merkezleri bünyesinde ayrı bir bölüm olarak da kurulabilir.
15- Obezite Merkezleri
Obezite Merkezleri ve Obezite Cerrahi Uygulamaları Hakkında Yönetmelik kapsamında Obezite tedavisi amacıyla yapılacak işlemler ile obezite cerrahisi işlemlerinin yapıldığı merkezlerdir.
Obezite tedavisinde etkin ve sürdürülebilir mücadelenin uygulanması amacıyla,obezite hastalarını multidisipliner bir yaklaşım modeli ile tedavi etmek, konuyla ilgili deneyimli ekipler yetiştirerek gelişen örnekleri ülke genelinde yaygınlaştırmak üzere sağlık tesisleri bünyesinde merkez açılabilir
Obezite Cerrahisi Uygulama Merkezi; bünyesinde tescili yapılmış üçüncü seviye erişkin yoğun bakım servisi ve endoskopi ünitesi ile obezite şartlarına uygun alt yapı ve cerrahi donanım şartlarını haiz ameliyathanesi, ameliyat masası, sedyesi, hasta yatağı, tekerlekli sandalye ile yere monte edilmiş/yerden destekli tuvaletleri bulunan, ameliyat sonrası dönemde oluşabilecek komplikasyonlara zamanında ve etkili bir şekilde müdahale edilebilecek sağlık tesislerinde yapılabilir
16 -Sağlık Kabinleri
Sağlık kabini açılış işlemleri Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılmış olan 2023/7 sayılı genelge ile yapılmakta olup, 1997/3 sayılı genelge yürürlükten kaldırılmıştır.
İlgili Genelgede, sağlık kabinlerinin ebe,hemşire,sağlık memuru (toplum sağlığı bölümünden mezun olanlar) tarafından mesleklerini serbest olarak icra etmek üzere açılabileceği ifade edilmiştir.Sağlık kabini açma yetkisine sahip sağlık personeli ister tek başına isterse aynı yetkiye sahip meslektaşlarıyla birlikte sağlık kabini açabilmektedir.Bunun dışındaki pesonellerin sağlık kabini açması münkün değildir.Sağlık kabininde ,sağlık kabini açan personel dışında (bireysel yada ortak) sağlık personeli olsa bile çalışmaları mümkün değildir.
17- Eczaneler / Ecza Depoları
Hastalıkların teşhis ve tedavisi ile hastalıklardan korunmada kullanılan tabii ve sentetik kaynaklı ilaç hammaddelerinden değişik farmasötik tipte ilaçların hazırlanması ve hastaya sunulması sağlayan sağlık kuruluşilarıdır.
Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik hükümleri kapsamında Eczane açmak isteyen eczacılar, Kurum tarafından ilân edilen yerler için ilân tarihinden itibaren otuz gün içerisinde, belirtilen belgeleri eklemek suretiyle elektronik ortamda başvurularını yaparlar. Bu başvurularda en fazla yirmi beş tercih yapılabilir.
18- Protez Ortez ve İşitme Cihazı Merkezleri
Hastaların ihtiyaç duyduğu protez,ortez ve işitme cihazlarını sağlanyan merkezleridir.
Protez Ortez ve İşitme Cihazı Merkezleri Yönetmeliği kapsamında Merkez açacak olanlar, merkezin açılacağı adresin, kuruluş unvanının, sahip veya sahiplerinin belirtildiği ve açılma işlemlerinin başlatılmasını talep eden bir dilekçe ile müdürlüğe başvurur.
