| 29 Mart 2025 |
| 29 Mart 2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanrak yürürlüğe giren Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik ile klinik psikolog, hemşire, hemşireliğe eşdeğer sağlık memuru, ebe, fizyoterapist, odyolog, diyetisyen, dil ve konuşma terapisti, podolog ve iş ve uğraşı terapistini (ergoterapist) meslek gurubunda yer alan sağlık personelinin serbest meslek icra etmesi iel ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir. |
Sağlık Meslek Mensubu ve Serbest Meslek İcrası Kavramları
Daha önce Sağlık Bakanlığı tarafından hekim dışında ruhsatlandırılabilen tek sağlık kuruluşu sağlık kabinleri idi.Bunun dışındaki fizyoterapist, odyolog, diyetisyen, dil ve konuşma terapisti, podolog ve iş ve uğraşı terapisti gibi meslekler Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmıyor sadece ilgili belediyeden aldıkları işyeri açma ruhsatları ile hizmet vermekteydiler.Yeni düzenleme ile sağlık alanında hizmet veren hekim dışı sağlık personellerinde ruhsat ve denetim işlemleri Sağlık Bakanlığı tarafından gereçekleştirilecektir.
Kimler Sağlık Meslek Hizmet Birimi Açabilir?
Sağlık meslek hizmet birimi, mesleklerini serbest olarak icra etme hak ve yetkisine sahip Türk vatandaşı sağlık meslek mensupları tarafından açılır. Tüzel kişiler, sağlık meslek hizmet birimi açamaz.Ayrıca aynı ünvanda en fazla 3 sağlık meslek mensubu müştereken hizmet birimi açabilecek,ancak her biri ayrı ayrı ruhsatlandırılacaktır.Ortak alanları ise müştereken kullanabileceklerdir.
Ruhsat Başvurusu
ağlık meslek hizmet birimi açılabilmesi için ruhsat belgesi alınması zorunludur. Ruhsat başvurusu EK-1’de yer alan belgelerle (Ek1-a,ek1b,ek1-c dahil) ilgili sağlık müdürlüğüne yapılır.
Daha sonra başvuru müdürlükçe incelenir ve eksiklik yok ise müdürlükçe yapılan yerinde denetim sonucu EK-2’de yer alan ruhsat belgesi düzenlenir.
Fiziki Standartlar
Bina durumu
MADDE 10- (1) Sağlık meslek hizmet birimleri müstakil binalarda veya sağlık hizmetinin sunulduğu alanlar bütünlük arz edecek şekilde binaların bağımsız bir bölümünde kurulabilir.
(2) Sağlık meslek hizmet birimlerinde hastaların ve personelin kullandığı bütün alanlar uygun bir şekilde havalandırılır ve yeterli şekilde aydınlatılmaları sağlanır.
(3) Sağlık meslek hizmet birimleri, sıcaklığı uygun düzeyde tutmayı sağlayan ısıtma ve soğutma sistemleri ile iklimlendirilir.
Mekansal standartlar
MADDE 11- (1) Sağlık meslek hizmet biriminde bulunması zorunlu asgari bölümler şunlardır:
a) Sağlık meslek mensupları için en az 10 m2 olacak şekilde mesleki uygulamaların yapılacağı uygulama odası bulunur.
b) Uygulama odası içinde lavabo bulunması zorunludur.
c) Odyologlar için; uygulama odası içinde ses geçirmeyen özel yalıtımlı, camlı iki bölmeden oluşan asgari 3 m2 büyüklüğünde bir sessiz oda/kabin bulunması zorunludur. Sessiz oda/kabin, ses yalıtım kriterlerine uygun olmalıdır.
ç) Uygulama odası dışında asgari 8 m2 bekleme salonu bulunur. Bekleme salonu, alanı kısıtlamayacak şekilde sekreter hizmet alanı olarak da kullanılabilir. Fazladan oluşturulacak her uygulama odası için bekleme salonuna 5 m2 ilave edilir.
d) Bekleme salonuyla bağlantılı bir konumda, el yıkama bölümü olan ve gerekli hijyen şartlarını sağlayan, engelli kullanımına uygun tuvalet bulunur. Tuvaletlerin kapısı, dışarı doğru açılacak şekilde veya sürgülü olur.
(2) Her bir sağlık meslek mensubu için en fazla iki adet uygulama odası bulundurulabilir.
(3) Sağlık meslek hizmet birimlerinde EK-4’te yer alan tıbbi cihaz ve donanımın bulundurulması zorunludur.
(4) Sağlık meslek hizmet birimlerinde, mesleki yetki kapsamında bulundurulacak tüm tıbbi cihazlar Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemine kayıtlı olmalıdır.
(5) Sağlık meslek hizmet birimlerinde ruhsat belgesi ile birlikte diplomaların ve çalışma belgelerinin görünür yerde asılması zorunludur.
(6) Bu Yönetmelikte belirlenmiş asgari fiziki standartlara ilişkin ölçülerde %10’a kadar sapmalara izin verilir.
Personel Standartları
Sağlık meslek mensubunun görev ve sorumlulukları
MADDE 12- (1) Sağlık meslek mensubunun görev ve sorumlulukları şunlardır:
a) Sağlık meslek hizmet biriminin açılış ve faaliyeti ile ilgili her türlü işlemi yürütmek.
b) Sağlık meslek hizmet biriminin faaliyetleri hakkında müdürlük ile koordinasyonu ve talep edilen bilgi, belge ve verilerin gönderilmesini sağlamak.
c) Sağlık meslek hizmet biriminde yapılacak personel ve fiziki değişiklikleri en geç 10 iş günü içinde müdürlüğe bildirmek.
ç) Gerekli idari ve teknik tedbirleri almak, sağlık meslek hizmet biriminde sunulacak tüm hizmetlerin standartlara uygun verilmesini ve sürdürülmesini sağlamak, gerekli öz denetimleri gerçekleştirmek.
d) Sağlık meslek hizmet biriminin kayıt ve arşiv sistemini oluşturmak ve kayıtların düzenli ve doğru bir şekilde tutulmasını sağlamak.
e) Sağlık meslek hizmet birimine başvuranların kayıtlarının, kişisel verilerin korunmasına yönelik mevzuata uygun tutulmasını sağlamak.
f) Denetimlerde istenilen her türlü bilgi, belge, kayıtları sunmak ve sağlık meslek hizmet biriminde bulunan tüm fiziki alanları göstermek.
g) İdari görevlerinin yanı sıra mesleğinin gerektirdiği çalışmaları yapmak.
ğ) Sağlık meslek hizmet biriminde bulunan cihazların bakımlarını ve kalibrasyonlarını düzenli olarak yapmak veya yaptırmak.
h) Sağlık meslek hizmet biriminin çalışma gün ve saatlerini planlayarak müdürlüğe bildirmek.
Personel çalıştırılması ve çalışma belgesi düzenlenmesi
MADDE 13- (1) Sağlık meslek mensupları faaliyet alanlarına göre sağlık teknikeri/teknisyeni çalıştırabilir. Çalıştırılacak sağlık teknikeri/teknisyeni sayısı birden fazla olamaz ve personel için EK-3’te yer alan çalışma belgesi düzenlenir. Bu hüküm klinik psikologlar yönünden psikolog çalıştırılması şeklinde uygulanır.
(2) Sağlık meslek hizmet biriminde ihtiyaç duyulan destek hizmetlerini yürütmek üzere destek personeli çalıştırılabilir. Destek personeli sağlık hizmet sunumunda görevlendirilemez.
(3) Birinci fıkra kapsamında çalıştırılan personelin herhangi bir sebeple işten ayrılması durumunda ayrılış bilgisi, personelin ayrılış tarihinden itibaren 10 iş günü içinde müdürlüğe bildirilir ve çalışma belgesi müdürlükçe iptal edilir.
Çalışma saatleri ve bildirim
MADDE 14- (1) Sağlık meslek hizmet birimlerinin çalışma saatleri ruhsat belgesinde belirtilir.
(2) Sağlık meslek hizmet biriminde görev yapan tüm personelin çalışma gün ve saatleri müdürlüğe bildirilir.
(3) Sağlık meslek mensuplarının sağlık meslek hizmet biriminde fiilen bulunamayacağı izin veya hastalık durumlarında müdürlüğe bildirim yapılması zorunludur. Bu durumda sağlık meslek hizmet biriminde sağlık hizmeti verilemez. Aynı meslek grubundan müşterek açılan sağlık meslek hizmet birimlerinde diğer sağlık meslek mensupları kendilerine ayrılan uygulama odalarında hizmet vermeye devam eder.
Kimlik kartı
MADDE 15- (1) Sağlık meslek mensubu ve personel; ad, soyad ve ünvanlarını içeren fotoğraflı kimlik kartlarını görülebilecek bir şekilde üzerlerinde taşırlar.
Çalışma Esasları
MADDE 16- (1) Sağlıklı bireylere ve hastalara 1219 sayılı Kanunda ve 22/5/2014 tarihli ve 29007 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelikte yer alan sağlık meslek mensubunun mesleki yetkileriyle sınırlı olarak hizmet sunulur.
(2) Sağlık meslek hizmet biriminde, ilgili hekim tarafından tanısı konulan hasta bireylere yönelik sağlık hizmeti aşağıdaki koşullara uygun olarak sunulmak zorundadır:
a) İlgili hekim tarafından tanısı konulmuş, tedavi planı veya reçetesi düzenlenmiş hasta sağlık meslek hizmet birimine başvurur.
b) Hasta, sağlık meslek hizmet birimine başvurduğunda, hasta kimliği doğrulandıktan sonra sisteme kayıt işlemleri yapılır. Hasta bilgileri yalnızca giriş yapılan sağlık meslek hizmet biriminde görüntülenebilir, başka bir birime veya sisteme aktarım yapılamaz.
c) Uygulamayı yapacak sağlık meslek mensubu reçete veya tedavi planının kontrolünü yapar, tedavi planının hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda uygulama yapmaz.
ç) Sağlık meslek mensubu, hastayı ve gerekmesi durumunda kanuni temsilcisini yapacağı işlem içeriği hakkında bilgilendirir.
d) Her uygulama için bilgilendirilmiş rıza formu doldurularak bireyin yazılı rızası alınır.
e) Sağlık meslek mensubu, yalnızca reçete veya tedavi planında yer alan işlemleri uygular ve yetkisi dışında bir uygulama yapamaz.
f) Sağlık meslek mensubu uygulanan işlemleri detaylandıran bir kayıt oluşturur ve bu kayıtları ilgili mevzuata uygun şekilde saklar. Tedaviyi planlayan hekim, hastanın onayı doğrultusunda tedavi süreci kayıtlarını görebilir.
(3) Sağlık meslek hizmet biriminde hasta güvenliğini ve mahremiyetini sağlayacak şekilde sağlık hizmeti verilir.
(4) Sağlık meslek hizmet birimlerinde aşağıdaki durumlarda sağlık hizmeti sunulamaz:
a) Hekim müdahalesi ve ileri seviye tıbbi donanım gerektiren durumlar.
b) Hayati tehlike arz eden akut ve kronik durumlar.
c) Sistemik enfeksiyon bulgusu gösteren durumlar.
ç) Yaralanma, travma veya anafilaktik reaksiyonlar gibi acil durumlarda ilkyardım dışındaki uygulamalar.
d) Tıbbi teşhis gerektiren işlemler.
e) Sağlık meslek mensubunun, yetki ve donanımı dışında olan her türlü tıbbi müdahale gerektiren durumlar.
(5) Sağlık meslek hizmet birimlerinde mesleğini serbest olarak icra eden sağlık meslek mensupları başka bir sağlık kuruluşunda çalışamaz.
Yasaklar ve Denetim
Yasaklar
MADDE 21- (1) Bir sağlık meslek mensubu sadece bir sağlık meslek hizmet birimi açabilir. Ruhsata esas sağlık meslek hizmet biriminin bulunduğu bina haricinde, tamamen veya kısmen başka bir yer, sağlık meslek hizmet birimi veya şubesi olarak kullanılamaz.
(2) Sağlık meslek hizmet birimi bünyesinde, hiçbir surette başka amaca yönelik iş yeri bulunamaz. İçindeki bir bölüm, başka bir amaçla faaliyet göstermek üzere üçüncü kişilere kiralanamaz veya herhangi bir şekilde devredilemez.
(3) Sağlık meslek hizmet birimindeki herhangi bir bölüm ya da alan, amacı dışında veya yetkisi olmayan kişiler tarafından kullanılamaz.
(4) Mesleki yetki kapsamında kullanılan tıbbi malzeme listesi ve ilaç listesi haricinde hiçbir surette ilaç, tıbbi malzeme, kozmetik ürün, gıda takviyesi ve benzeri ürün bulundurulamaz ve satılamaz.
(5) Sağlık meslek hizmet biriminde, mesleki yetki kapsamı dışında ve kullanım amacı haricinde tıbbi cihaz, araç ve gereç bulundurulamaz.
(6) Sağlık meslek hizmet birimlerinde denetimlerde gösterilemeyecek oda, dolap, bölüm ve benzeri kapalı yer bulunamaz.
(7) Sağlık meslek hizmet birimlerinde yapılamayan tıbbi işlemlerle ilgili sağlık meslek hizmet birimine müracaat eden bireyler sağlık kuruluşlarına yönlendirilemez, bu amaçla herhangi bir anlaşma yapılamaz.
(8) Sağlık meslek hizmet birimine müracaat eden bireylerden tetkik ve tahlil yaptırması istenemez.
(9) Sağlık meslek mensupları, hiçbir surette kendi adlarına ruhsatlandırılmış sağlık meslek hizmet birimi olmaksızın danışmanlık, eğitim, koçluk veya başka isim altında sağlık hizmeti sunamaz.
(10) Sağlık meslek mensupları başka kurumlardan alınan ruhsat, yetki belgesi ve izinler ile sağlık hizmeti sunamaz.
Denetim
MADDE 22- (1) Sağlık meslek hizmet birimleri; 17/11/2023 tarihli ve 32372 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Sağlık Tesislerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak EK-5’te yer alan Sağlık Meslek Hizmet Birimi Denetim, Sorgu ve İdari Yaptırım Formunda belirtilen kriterlere göre yılda en az bir kere olağan denetime tabi tutulur.
(2) Sağlık meslek hizmet birimlerinde sunulan sağlık hizmetinin Bakanlıkça belirlenmiş tıbbi endikasyonlara veya uygulamalara uygunluğunun tespiti amacıyla gerektiğinde denetim yapılır. Tıbbi endikasyon ve uygulama denetimi; hasta dosyası, elektronik kayıt sistemleri, tıbbi fotoğraf/video/ses kaydı, rapor ve diğer ilgili bilgi ve belgeler üzerinden, e-denetim sistemi kullanılarak veya yerinde yapılır.
(3) Tıbbi endikasyon ve uygulama denetimlerini yürütmek üzere Bakanlığa ait sağlık kurum ve kuruluşlarından veya üniversitelerden; konusunda uzman, tercihen akademisyenlerden, Bakanlık veya müdürlük onayı ile en az üç kişilik tıbbi endikasyon ve uygulama denetim komisyonu kurulur. Komisyonun görev ve yetkisi, ilgili sağlık hizmet sunum alanı ve belirlenen denetim süresi ile sınırlıdır. Denetimin süresi, görevlendirme onayının ilgililere tebliği tarihinden başlar ve sunulan denetim raporunun onaylanması ile sona erer.
(4) Yapılan denetimler esnasında sağlık meslek hizmet biriminde hastaların tedavisini olumsuz etkileyen, hizmetin devamı halinde hasta sağlığını ve güvenliğini tehlikeye sokan ve hizmetin gecikmeksizin derhal durdurulmasını gerektiren acil ve telafisi güç durumların ortaya çıkması ve bu durumun gerekçeleri de belirtilmek suretiyle denetim tespit tutanağı ile belgelenmesi kaydıyla eksiklik giderilinceye kadar sağlık meslek hizmet biriminin faaliyeti Bakanlığın kararı üzerine Valilikçe durdurulur.
Mevcut kuruluşların uyumu
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan sağlık kabinleri hakkında fiziki standartlar bakımından açıldığı tarihteki mevzuat hükümleri uygulanmaya devam olunur. Ancak diğer standartlar bakımından 31/12/2025 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerine uygun hâle getirilerek ruhsatlandırılır. Bu süre sonunda bu Yönetmelik hükümlerine uygun hâle getirilmeyen sağlık kabinleri kapatılır.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan sağlık kabinlerinin sahiplik ve ortaklık durumları korunur.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, sağlık meslek mensupları tarafından açılan ve muhtelif adlar altında faaliyet gösteren iş yerlerinin, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 3 ay içinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilerek ruhsatlandırılması zorunludur.
